Ο Σταυρός του Νότου 1979

Ο «Σταυρός του Νότου» ξεκίνησε με τις χειρότερες προοπτικές για τον Θάνο Μικρούτσικο, ο οποίος είχε κάνει μεγάλη αίσθηση στο κοινό μετά τη μεταπολίτευση με τους πρώτους του δίσκους (όπως τα «Τραγούδια της λευτεριάς» [1978] και η «Μουσική πράξη στον Μπέρτολτ Μπρέχτ» [1978]) και είχε αποσπάσει τις καλύτερες κριτικές για τη δουλειά του.

Εκείνη την εποχή, του ζητήθηκε να γράψει μουσική για την τηλεοπτική σειρά «Πορεία 090» σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τάσου Ψαρρά που προβλήθηκε από την τότε ΥΕΝΕΔ και είχε ως θέμα τη ζωή των ναυτικών. Ο Μικρούτσικος που είχε ήδη αρχίσει να δουλεύει πάνω στην ποίηση του Καββαδία, πρότεινε να μπουν στην σειρά κάποια από αυτά τα μελοποιημένα ποιήματα, τα οποία στο σίριαλ ακούστηκαν με τη φωνή του Γιάννη Κούτρα.

  Τα προβλήματα άρχισαν, όμως, όταν θέλησε να τα ηχογραφήσει σε δίσκο. Ο Αλέκος Πατσιφάς, ο οποίος ήταν ιδρυτής και ο τότε διευθυντής της δισκογραφικής εταιρίας Lyra, απογοητεύτηκε από αυτά που άκουσε και ξεκαθάρισε στον συνθέτη ότι θα εκδώσει το έργο μόνο και μόνο επειδή τον αγαπούσε πολύ και του ζήτησε μάλιστα να διαγράψει από τη μνήμη του τούτη τη δουλειά. Βέβαια στο ίδιο κλίμα κινήθηκαν και οι κριτικές μετά την έκδοση του δίσκου, οι οποίες κυριολεκτικά «μαύρισαν» τον Μικρούτσικο. Αυτό συνέβει γιατί τότε ο Καββαδίας ήταν ακόμη ασήμαντος και «παρακατιανός» για όλους και δεν έδινε κανένας σημασία στην ποίησή του. Κατόπιν βεβαίως τα πράγματα άλλαξαν τόσο για τον ποιητή όσο και για το δίσκο του Θάνου Μικρούτσικου.

  Σήμερα όλα τα τραγούδια είναι γνωστά και θεωρούνται πλέον ότι ανήκουν στην της ελληνικής μουσικής. Η μελοποίηση των θαλασσινών εικόνων που περιγράφει ο Καββαδίας είναι υποδειγματική από τον συνθέτη, ο οποίος καταφέρνει να ξεπεράσει το εμπόδιο της ομοιοκαταληξίας που θα μπορούσε να τον οδηγήσει στο να δημιουργήσει μονότονες μελωδίες. Η ενορχήστρωση είναι σε γενικές γραμμές απλή, ωστόσο στα χρόνια που μεσολάβησαν από τότε έως και σήμερα ο Μικρούτσικος ουκ ολίγες φορές διασκεύασε τα κομμάτια (τόσο σε ενορχηστρωτικό επίπεδο όσο και στην ερμηνεία του εκάστοτε τραγουδιστή) σε τέτοιο σημείο ώστε να μιλάμε για «καινούργια» τραγούδια.

  Ο «Σταυρός του Νότου» κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1979 και μέχρι και σήμερα έχει ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο αντίτυπα στις πωλήσεις. Αυτός ο δίσκος συνέδεσε μια για πάντα συνθέτη και ποιητή και δεν είναι τυχαίο ότι έκτοτε κυκλοφόρησαν άλλες δύο αντίστοιχες δισκογραφικές δουλειές γνωρίζοντας μεγάλη εμπορική επιτυχία («Γραμμές των οριζόντων» 1991 και η ζωντανή ηχογράφηση των δύο έργων στο Μέγαρο Μουσικής το 2005).

  Οι ερμηνείες, οι οποίες είναι εξαιρετικές, έγιναν από καταξιωμένους τραγουδιστές εκείνης (αλλά και της σημερινής) της εποχής. Ο Γιάννης Κούτρας (στα πρώτα του βήματα) κρατά το κύριο βάρος του δίσκου κι αποδίδει μοναδικά τα οκτώ από τα έντεκα τραγούδια, όντας ο ερμηνευτής που έχει συνδεθεί ανεξίτηλα πια με αυτά. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου κάνει ένα μεγάλο βήμα στην καριέρα του τραγουδώντας το «Μαχαίρι» και τον «Γουίλι», ενώ η γυναικεία «πινελιά» ανήκει στην Αιμιλία Σαρρή που ερμηνεύει το ομώνυμο τραγούδι με τον δίσκο «Σταυρό του Νότου». 

  Η παραγωγή ανήκει στον Γιώργο Μακράκη και στην Κατερίνα Γεωργή, η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο "Action" με ηχολήπτες τον Γιάννη Τριφύλλη και τον Γιάννη Σκιαδά, ενώ το εξαιρετικό θέμα του εξωφύλλου φιλοτέχνησε ο σπουδαίος Αλέκος Φασιανός. Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν φωτογραφίες όλων των συντελεστών κι από την τηλεοπτική σειρά «Πορεία 090» και οι στίχοι τριών τραγουδιών, ενώ οι υπόλοιποι περιλαμβάνονται στο οπισθόφυλλο. Αυτοί ανήκουν στις ποιητικές συλλογές «Πούσι», «Μαραμπού» και «Τραβέρσο».

  

Τα τραγούδια του δίσκου

1. Kuro siwo
2. Θεσσαλονίκη
3. Σταυρός του Νότου
4. Ένα μαχαίρι
5. Γυναίκα
6. Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί
7. Federico Garcia Lorca
8. Αρμίδα
9. Cambay's water
10. Εσμεράλδα
11. Πικρία

 Πηγή: www.madblog.gr και el.wikipedia.org